Một là tay thợ may ở ngay gần tôi, vốn chỉ may theo số đo đặt hàng, trong khi hai người kia thì làm ra thứ sản phẩm đắt tiền mà tôi chẳng ham hố cạnh tranh làm gì. Chúng ta không làm việc đó đâu. Sau khi rời khỏi Korean Air, Greenberg đã giúp đỡ gây dựng một hãng vận tải hàng không mang tên Cargo 360, và ông dẫn một số các phi công người Hàn Quốc theo mình.
Còn các bậc cha mẹ nghèo thì ngược lại. Mà là điều ngược lại − một chút tâm thái phòng ngự. Có một cách đơn giản để kiểm nghiệm lý thuyết này.
Bước chân đến bất cứ khuôn viên trường đại học, cao đẳng phương Tây nào, bạn cũng sẽ phát hiện ra ngay rằng các sinh viên châu Á luôn nổi tiếng là ở lì trong thư viện rất lâu sau khi mọi người đã về hết. Hành lang vốn đã chật hẹp giờ càng trở nên chật hẹp hơn. Mỗi tiết đông sang, ruộng đồng lại trống trải.
Sẽ khó khăn hơn nếu phải nói, 'Cơ trưởng, anh đang làm việc gì đó sai đấy,' so với việc dùng thẳng tên. Chúng tôi sắp hết nhiên liệu. Ông đến đó cùng vợ là Paula và hai cậu con trai.
Lấy thí dụ, trong một vụ rơi máy bay điển hình, thời tiết tệ − không nhất thiết phải khủng khiếp lắm, nhưng đủ tồi để làm cho phi công cảm thấy hơi căng thẳng hơn bình thường. Tình trạng đó cứ duy trì cho tới tận giữa thập niên 1980, khi một nhà tâm lý học người Canada tên là Roger Barnsley lần đầu tiên khiến người ta chú ý đến những hiện tượng tương ứng với lứa tuổi. Lý tưởng là, bạn phải hai mươi hoặc hai mốt tuổi, tức là sinh năm 1954 hoặc 1955.
Khi đến nơi, Friedman lập tức có được một loạt công việc để đỡ đần chi trả cho cuộc sống, vì các nhà máy đang tìm người. Có một cô Mary vốn là người soát vé, và nếu bạn đưa cho Mary hai mươi lăm xu, cô ấy sẽ cho bạn đứng ở ban công tầng hai mà không cần vé. Các con trai và người cha trở nên giàu có phát đạt.
Không nói thêm gì nữa về trí thông minh, tính cách hay tham vọng của Joe Flom, mặc dù hiển nhiên là ông có thừa ba yếu tố này. Friedman khi đó − như cách chúng ta gọi bây giờ, là gặp bất lợi về kinh tế. Cô quay trở lại cùng một vấn đề hết lượt này tới lượt khác.
Một cơ sở đào tạo như thế chính là một nguồn năng lượng tri thức dồi dào, và nếu tôi ở một nơi như vậy, tôi có thể hấp thụ mọi rung động tinh tế nhất của bầu không khí học thuật đó. Ông cố gắng lý giải tại sao người này thất bại, còn người khác lại không bằng những lập luận logic về điều kiện cần và đủ của thành công, rồi sau đó đưa ra những minh chứng thật sinh động về các mối phiền phức xảy ra với một nhân tài. Hồi đầu những năm 1990, hai nhà tâm lý học ở Đại học Michigan − Dov Cohen và Richard Nisbett − quyết định chủ trì một cuộc thực nghiệm về văn hóa danh dự.
Đó là công việc chủ yếu trong hầu hết những năm tháng trưởng thành của anh. Điều mà nghiên cứu của Alexander gợi ý chính là cách thức người ta vẫn thảo luận về giáo dục trên khắp nước Mỹ thật ngược đời. Barnsley trở về nhà đêm ấy và kiểm tra ngày sinh tháng đẻ của tất cả những vận động viên khúc côn cầu chuyên nghiệp mà ông có thể tìm ra.
Họ không chỉ học được khả năng chịu đựng. Nông dân tất bật; nông dân tất bật; nếu nông dân không tất bật, lúa gạo tích cho mùa đông biết lấy đâu ra? Một thành viên trong khoa nhớ lại, Nhìn vào đó hệt như một trong những cảnh cuối cùng của bộ phim 2001: A Space Odyssey (Tạm dịch: 2001: Cuộc du hành vũ trụ).