Tôi không bàn nhiều về thứ uế tinh nầy. Song rồi có lúc lòng họ nghe chơi vơi, các mộng đồ tan tành hết. Có ai dám chê bạn là yếu đuối, không anh hùng khi bạn đi ngang chuồng lợn bịt mũi, chạy lẹ như đi trốn không.
Người ta thường bắt gặp họ một mình đứng cô đơn gần một dòng nước đang lững lờ trôi, hay thả hồn theo cánh bướm non để lo nghĩ về tương lai. Tôi đồng ý tôn giáo, luân lý ảnh hưởng lương tâm, có thể làm cho nó tế nhị, phức tạp hơn chớ không sáng tạo vì nó là một bẩm sinh của con người. Còn người nam cũng có lúc tuyệt vọng như bạn gái nhưng không thường tự tử đâu mà hễ gặp sớm duyên mới thì người tình xưa chóng thành kỷ niệm.
Họ hoạt động lung tung rồi hễ nằm yên cô độc một hồi thì ngáp. Người mẹ mặc nhiên yêu con: nhận hòn máu đầu tiên của con, cưu mang con tận cung lòng. Các tật nầy hại suốt đời họ về mặt xã giao cũng như lãnh đạo.
Rất có thể họ là những người đã từng bán rẽ trái tim, ba chìm bảy nổi trong biển ái, sau cùng những thất bại chua cay do non dại khiến họ tin tưởng sự khôn ngoan của người lớn. Bạn trai đã có tật già hàm lại rộng mồm mép hơn. Nay đến lúc có bổn phận phải cho con biết.
Họ nghe cô đơn một cách vô lý. Bướm bay thì nhất định đậu trên một hoa. Điều nầy không oan cho họ chút nào cả.
Tình bằng hữu, sư đệ ngày xưa Khổng Mạnh ca tụng ngày nay cũng bị một thứ lương tâm lưu manh, hám lợi, chồn cáo của một số bạn trai bôi lọ. Cũng do lòng tự ái nữa, các bạn trai thấy buồn tủi khi cha mẹ họ ăn mặc nghèo nàn. Tuổi của họ ai biết lợi dụng sẽ là động cơ của nhiều công việc anh hùng có ích cho gia đình, quốc gia.
Trong khi bao người phải khum mình dưới gọng kềm ái tình, lập gia đình cách trong sạch hay buông mình trong hố trụy lạc thì họ sống độc thân cách thanh khiết trong sự kiểm soát, giúp đỡ của bề trên, của kỷ luật nhà tu. Song xét về tâm lý học, theo tôi sở dĩ từ xưa đến nay trong các địa hạt văn học, nghệ thuật, kỹ thuật, v. Đàn ông khác đ àn bà ở điểm trên chung quy tại đ àn ông trọng đại cương, lo nặng về phương pháp, thấy tất cả qua óc tổng hợp.
Mấy tháng được họ mặc áo sơ mi thông thường, nay họ mặc rộng như bồng bột, bao nhiếm hay mặc châït rất châït bó thân tựïa đòn bánh tét. Cha mặc nhiên hay minh nhiên chỉ xin mẹ cho biết rõ lý do, chỗ đi. Vì lẽ đó, người lớn không ngạc nhiên chi khi biết họ nay quyết tuyển việc nầy mai quyết tuyển việc khác.
Tôi chỉ muốn bạn đề phòng ngón tay phá hoại của Sa tăn. Trong gia đình ta thấy bạn trai ít kiếm chuyện gây lộn. Tôi không nói vì hạng bạn trai nầy chỉ một số bị nhiễm gió độc của phong trào trụy lạc.
Đó là tôi chưa nói họ có thể trả đũa bạn bằng những phương thế có tính chất võ lực. Tại bảntính nam nhi, tự nhiên ưa bạch lộ bản năng thích uy quyền của mình. Nó mổ xẻ việc ác mà cũng cắt xén được chuyện thiện: hãy lợi dụng nó chớ đừng để nó chỉ huy mình.