mà trong khi làm việc, ông không cho bộ máy của mình chạy hết công suất của nó đâu. Có sao đâu? Tôi biết rằng bạn thưởng thức được âm nhạc, vì vậy các dàn nhạc mới lựa toàn những bản hay, bỏ hết những bản dở. Bạn đừng sợ tôi sẽ bắt bạn chú ý đến nguyên tắc này, nguyên tắc nọ.
Tôi sợ những lời khuyên của tôi có giọng dạy đời và đường đột quá. Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ. Bạn có thể nghiên cứu riêng về một loại âm nhạc nào (như loại hợp tấu chẳng hạn).
Muốn xiết chặt ngay vấn đề tiêu dùng thì giờ, tôi lựa trường hợp một cá nhân nào đó để xét. Tôi nhấn mạnh bao nhiêu vào điều đó cũng không phải là thừa. Ăn xong bạn nghiêm trang hút thuốc, thăm bạn bè; đi đi lại lại; đánh vài ván bài; giở vài trang sách; bạn nhận thấy tuổi già nó bò tới; bạn đi dạo mát; vuốt ve cây đờn.
Vật gì cũng xét với tinh thần đó thì đâu đâu ta cũng thấy cái đẹp lạ lùng, biến hóa của đời sống. Tiểu thuyết đó là cuốn Aurora Leigh mà tác giả là E. Riêng tôi, tôi nghĩ không có gì hợp thời bằng những tư tưởng của Marc Aurele hay Epictete; sách của hai ông rực rỡ những lý lẽ thông thường, áp dụng được vào đời sống hàng ngày của hạng trung nhân như bạn và tôi.
Nó là hình thức cao nhất của văn chương. Nhưng riêng về phần tôi thì không khi nào bạn bắt gặp tôi du lịch mà không mang theo Marc Aurele. Xin bạn làm ơn cho tôi biết quý danh cùng địa chỉ và dạy cho tôi cách bạn đã làm cách nào được vậy.
Trong nhiều năm - đúng ra là cho tới khi tôi gần 40 tuổi - tuần lễ của tôi có bảy ngày. Chúng ta có và luôn luôn đã có tất cả số thì giờ trời cho. Tôi không cần biết bạn tập trung tư tưởng vào cái gì, miễn bạn chịu luyện cái bộ máy suy nghĩ của bạn là được.
000 đồng một năm mà chi tiêu vẫn thiếu hụt thì đời không vì vậy mà nhất định là phải lúng túng; xắn tay áo lên, gắng sức kiếm thêm thì quỹ chi thu sẽ thăng bằng. Thiên-tài cũng không được hưởng thêm, dù chỉ là một giờ mỗi ngày. Thật ra, khó tưởng tượng được trạng thái tinh thần của một người đọc xong tập tạp bút của Hazlitt mà không muốn đọc ngay một vài bài thơ nào rồi mới ăn cơm.
Ông miễn cưỡng làm việc, càng trễ chừng nào cành hay; và vui vẻ đứng dậy ra về, càng sớm chừng nào càng tốt. Bạn chưa biết thưởng thức tường tận từng tiếng vì bạn chưa bao giờ luyện tai nghe như vậy. Vậy lúc đầu, xin bạn đừng làm nhiều quá.
Xã hội càng văn mình, phát triển thì con người càng phải đương đầu với những vấn đề khó khăn, nan giải, thời gian sống bị chia sẻ cho nhiều mối lo toan khác nhau, khiến cho chúng ta đôi lúc cảm thấy như đời mình bị rút ngắn lại. Ý muốn làm được việc gì ngoài chương trình đã ấn định là ý muốn chung của những người có một tâm hồn khá! Hai mươi bốn giờ đó là của bạn đấy, không có của cải nào quý hơn.
Lẽ ấy có vẻ đương nhiên. Mà khó thay đổi cái của quỷ đó lắm. Nó lớn tiếng khoa trương để bạn tin dùng nó; mới đầu, bạn không làm thoả mãn nó được, nó đòi hỏi nhiều hơn, nhiều hơn nữa; nó nóng nảy muốn dời núi lấp sông.