Mọi người hỏi tôi liệu có thể làm cho những người có cá tính như vậy cư xử mềm dẻo hơn. Nhưng bản chất của diễn viên là thứ không đổi. Trong những buổi thảo luận của các đảng phái chính trị và các phiên toà, mọi người cũng có cách tư duy y như vậy.
Chiếc mũ vàng là công cụ đầu tiên. Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả. Chiếc mũ được sử dụng để biểu thị lối tư duy, và bạn phải tuân theo lối tư duy đó.
Tuy nhiên, tôi sẽ điểm lại những điểm cơ bản của lối tư duy mới lạ ở những phần tiếp theo của cuốn sách này, bời vì những điểm này cũng là những điểm cơ bản của lối tư duy mũ xanh. Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm. Khi chiếc mũ trắng được đem ra sử dụng, mọi người sẽ đặc biệt chú trọng đến thông tin.
Tư duy sáng tạo thường ít được mọi người chú ý đến bởi vì mọi người không coi nó là phần cần thiết của quá trình tư duy. Bạn chỉ nên chọn cách này khi bạn sử dụng nhuần nhuyễn những chiếc mũ. Lối tư duy chiếc mũ đen là lối tư duy logic.
Khi sử dụng chiếc mũ xanh bạn vận dụng sự khích động và sự tiến triển như là trật tự của sự sáng tạo. Đây là thời gian để chúng ta sử dụng chiếc mũ xanh. Và mỗi chúng ta bộc lộ những xác cảm đối với những quyết định đó.
Đây chính là lối tư duy thường thấy trong lĩnh vực chính trị. Chẳng có gì phải ngạc nhiên khi chúng ta áp dụng phương pháp tư duy sáu chiếc mũ và quyết định dường như tự đến. Ở phần trươc, chúng ta đã xem xét thành ngữ sự tiến triển.
Lối tư duy chiếc mũ vàng không liên quan trực tiếp đến sự sáng tạo. Vấn đề nằm ở chính việc phân nhóm này: mọi người khi được xác định sẵn là tuýp A hay B, họ thường có khuynh hướng điều khiển bản thân phù hợp với tuýp đó. Chiếc mũ vàng tư duy là một công cụ tư duy tích cực mà người suy nghĩ cần chọn để làm theo.
Đó có thể là một cấu trúc cố định và được áp dụng cho bất kỳ tình huống nào. Điều quan trọng nhất của cách diễn đạt này là nó không ảnh hưởng đến bản ngã hay cái tôi của mỗi người. Tôi cảm thấy rất hạnh phúc nếu tôi có cơ hội tham gia một buổi thảo luận mà ở đó bản đồ tư duy đã được hình thành trước khi những người thảo luận đưa ra những quan điểm khác nhau.
Tôi muốn có một vài phút để sử dụng chiếc mũ trắng. Và khi mọi người sử dụng chiếc mũ xanh lá cây, đó chính là cơ hội để mọi người tìm cách giải quyết những khó khăn được nêu ra theo quan điểm chiếc mũ đen. Và mục đích của tôi là chỉ ra cho các bạn thấy sự khác biệt trong cách tư duy, chứ không thuyết phục các bạn tin rằng tất cả những điều người Nhật làm thật tuyệt vời và chúng ta phải đua theo.
Kiểu cuộc họp như vậy được ví giống như công việc điêu khắc đá: mọi người bắt đầu với một tảng đá to, sau đó đẽo, gọt và cuối cùng tất cả chỉ là vụn đá. Nếu chủ đề chỉ có một và nó là một vấn đề thuộc về tình cảm thì khởi đầu chương trình chúng ta nên sử dụng mũ tư duy màu đỏ. Trong những nguyên lý về đức tin của đạo Cơ đốc giáo, điều này được ghi một cách hết sức rõ ràng: Liệu một người sẽ thu được điều gì nếu anh ta có được cả thế giới nhưng lại đánh mất đi linh hồn của mình?